Azadlığ radyosunun arşivindeki Cihangir Kazım Bey'in Gence'nin işgali hatırasını Veteninfo sitesinde okuyunca bende geçmişe gittim elbette..Yaşım Gence işgalini yaşamaya müsait olmasa da, genç yaşımdan beri Gence işgalini yaşayan ve kendi ağzından dinlediğimiz değerli büyüğümüz, rahmetli Genceli şair Hamit DÖNMEZ amcamızdı.
    Aslen Gence doğumlu olan ve Üniversite tahsilini Gence'de tamamlarken 27 Nisan 1920'deki Gence işgaline tepki gösterenlere katılan şair, öğrenci dernekleri vasıtasıyla işgale dahil olduğunu sohbetlerinde anlatırdı.
    Bolşevikler halkı kandırırken allı pullu yalanlar söylediklerini anlatırken gözleri dolardı rahmetli Hamit amcanın. Hatırımda kaldığı kadarıyla şöyle anlatırdı o işgal günlerini "Bolşeviklerin pembe yalanlarının peşinden Rus Kızılordusu Gence'yi işgale başladı, halk çok fakirdi, kimsede silah, mühimmat yoktu, zaten ziyalılarımızı da ya Bolşevikler parayla ikna etmişler, yada susturmuşlardı, yinede halk işgale isyan etti, tabi bizim gençlik talebe dernekleri de işgale tepki organizesine dahildi, bende dernekte yetkiliydim, ama gelen silahlı güçleri silahsız halk nasıl durduracak hesap edemiyorduk. İnsanlar kurtuluş savaşındaki gibi yabalarla, baltalarla Gence'ye Rus ordusunu sokmamaya çalışacaktı. İşgale karşı isyan başladı fakat halkta imkanlar kısıtlı idi, kan gövdeyi götürmüştü, silaha, topa karşılık halk tırpanla direniyordu, benim 17 akrabam gözlerimin önünde kurşuna dizildi, Gence'yi ele geçirip halkı susturduklarında ben hayattaydım ama yeraltına inmiştik, günlerce gizlendik, ta ki bir İran vatandaşı pasaportu ele geçirip ülkeyi terk etmeye çalışana kadar.. İran'a geçtikten sonrada gizlice Türkiye'ye geçip sığındım ve devlet bana iskan hakkı tanıdı, Iğdıra yerleştim.." kısaca böyle özetliyordu işgal günlerini..
    Aslında yapısı gereği çok neşeli olan mahallemizin Hamit amcasından bunları dinlerken hepimiz o günleri yaşamış gibi hüzünlenirdik..
    Şair Hamit DÖNMEZ amcanın en büyük isteği hayata gözlerini kapamadan aşığı olduğu Azerbaycan'ını, Gence'yi görmekti.. Iğdır'dan göç edip batıya yerleştikten bir süre sonra Azerbaycan bağımsızlığına kavuştuğu günlerde ilk fırsatta (engellemelere rağmen) Azerbaycan Kültür Derneğinin organizesi ile ilk göz ağrısına kavuştuğunu, Azerbaycan'ı ziyaret ettiğini öğrendim.. Kendi dileğim olmuş gibi çok sevinmiştim duyunca..
    Her Azerbaycanlı gibi Şair olan Hamit DÖNMEZ'in şiirlerinin ve hatıralarının Azerbaycan Kültür Derneğince kendisi vefat ettikten sonra yayınlanacağını duymuştum, (Azerbaycanı tanıtan kültür elçimiz Rahmetli Avukat İbrahim BOZYEL kanalıyla) lakin ekonomik sıkıntılardan olsa gerek hiçbir gelişme olmadığını da burada kaydetmem isterim.. Rahmetli Şair Hamit DÖNMEZ ikamet ettiği şehirde vatanının kokusunu aldıktan sonra vefat ettiğini duyduk.. Ruhu şad olsun.

Tweet