Diyabet Nedir?
Diyabet, pankreasın yeterli miktarda insülin hormonu üretmemesi ya da ürettiği insulin hormonunun etkili bir şekilde kullanılamaması durumunda gelişen ve ömür boyu süren bir hastalıktır. Sonuç olarak kişi, yediği besinlerden kana geçen şekeri yani glukozu kullanamaz ve kan şekeri yükselir (hiperglisemi).
Tip 1 Diyabet,
Sıklıkla çocukluk ve gençlik döneminde rastlanan diyabettir. Ülkemizdeki diyabet hastalarının yaklaşık % 10’u bu tip şeker hastasıdır. Tip I diyabet insülin yapımında görev alan pankreas beta hücrelerinin tahrip olması ile oluşur. Yakın akrabalarında, gebelik esnasında diyabet görülenlerde bu tip diyabet çıkma riski daha fazladır. Tip I diyabet tedavisinde insülin kullanmak gerekmektedir. Çünkü insülin hormonu vücutta yeterli derecede yoktur ve dışarıdan alınması gerekmektedir.
Tip 2 Diyabet
En sık görülen tip olup tüm diyabetlilerin %90-95’ini oluşturur. Genellikle 40 yaş üstündeki kişilerde görülür. İlk zamanlarda insülin salgılanması varken salgılanan insülin hücreler tarafından kullanılamaz. İleri dönemde ise insülin salgılanma seviyesi düşer. Tedavisinde her zaman insülin gerekmeyebilir. Bazen beslenme tedavisi ve egzersizin yanı sıra ağızdan şeker düşürücü ilaçlarla tedavi edilebilirken, ilerleyen dönemde insülin kullanılması gerekebilir.
Vücut ağırlığında problem olan bireyler, ailesinde diyabet olanlar, 4 kg’dan daha ağır bebek doğuran kadınlarda Tip II diyabet görülme riski daha fazladır.
Obezite, kötü beslenme, hareketsizlik, aileden gelen diyabet öyküsü, stres diyabetin başlıca nedenleri arasındadır.
Kan şekerinin açlık halinde 120 mg/dl, tokluk halinde (yemeğe başladıktan iki saat sonra) 140 mg/dl’nin üstünde olması diyabetin varlığını gösterir.
Diyabetin Belirtileri:
• Çok su içme isteği,
• Sık idrara çıkma,
• Ağız kuruluğu,
• Yorgunluk hissi,
• Kilo kaybı,
• Bulanık görmeDiyabetliler İçin Beslenme Önerileri
Rafine şekerden uzak durulmalı.
Kompleks karbonhidratlar tercih edilmeli.
Posa alımı arttırılmalı.
Glisemik indeksi yüksek yiyecekler tüketilmemeli.
Hayvansal yağ tüketimi azaltılmalı.
Besinler az tuzlu olarak tüketilmeli.
Her gün aynı besinleri tercih etmeyin.
Egzersiziniz planlı ve zamanlı olmalı.
Yemek hazırlanırken sağlıklı pişirme yöntemleri kullanılmalı.
Kişiye göre hazırlanmış bir beslenme programı diyabetlilerin sağlıklı ve kaliteli bir yaşam tarzı gösterebilmeleri için tedavinin temelini oluşturmaktadır. Özellikle Tip II diyabetliler için hazırlanmış iyi bir beslenme planı kan şeker seviyelerini normal düzeylerde tutmaları için önemlidir.
DİYETİSYEN
MELİKE ATLAS
Diyabet, pankreasın yeterli miktarda insülin hormonu üretmemesi ya da ürettiği insulin hormonunun etkili bir şekilde kullanılamaması durumunda gelişen ve ömür boyu süren bir hastalıktır. Sonuç olarak kişi, yediği besinlerden kana geçen şekeri yani glukozu kullanamaz ve kan şekeri yükselir (hiperglisemi).
Tip 1 Diyabet,
Sıklıkla çocukluk ve gençlik döneminde rastlanan diyabettir. Ülkemizdeki diyabet hastalarının yaklaşık % 10’u bu tip şeker hastasıdır. Tip I diyabet insülin yapımında görev alan pankreas beta hücrelerinin tahrip olması ile oluşur. Yakın akrabalarında, gebelik esnasında diyabet görülenlerde bu tip diyabet çıkma riski daha fazladır. Tip I diyabet tedavisinde insülin kullanmak gerekmektedir. Çünkü insülin hormonu vücutta yeterli derecede yoktur ve dışarıdan alınması gerekmektedir.
Tip 2 Diyabet
En sık görülen tip olup tüm diyabetlilerin %90-95’ini oluşturur. Genellikle 40 yaş üstündeki kişilerde görülür. İlk zamanlarda insülin salgılanması varken salgılanan insülin hücreler tarafından kullanılamaz. İleri dönemde ise insülin salgılanma seviyesi düşer. Tedavisinde her zaman insülin gerekmeyebilir. Bazen beslenme tedavisi ve egzersizin yanı sıra ağızdan şeker düşürücü ilaçlarla tedavi edilebilirken, ilerleyen dönemde insülin kullanılması gerekebilir.
Vücut ağırlığında problem olan bireyler, ailesinde diyabet olanlar, 4 kg’dan daha ağır bebek doğuran kadınlarda Tip II diyabet görülme riski daha fazladır.
Obezite, kötü beslenme, hareketsizlik, aileden gelen diyabet öyküsü, stres diyabetin başlıca nedenleri arasındadır.
Kan şekerinin açlık halinde 120 mg/dl, tokluk halinde (yemeğe başladıktan iki saat sonra) 140 mg/dl’nin üstünde olması diyabetin varlığını gösterir.
Diyabetin Belirtileri:
• Çok su içme isteği,
• Sık idrara çıkma,
• Ağız kuruluğu,
• Yorgunluk hissi,
• Kilo kaybı,
• Bulanık görmeDiyabetliler İçin Beslenme Önerileri
Rafine şekerden uzak durulmalı.
Kompleks karbonhidratlar tercih edilmeli.
Posa alımı arttırılmalı.
Glisemik indeksi yüksek yiyecekler tüketilmemeli.
Hayvansal yağ tüketimi azaltılmalı.
Besinler az tuzlu olarak tüketilmeli.
Her gün aynı besinleri tercih etmeyin.
Egzersiziniz planlı ve zamanlı olmalı.
Yemek hazırlanırken sağlıklı pişirme yöntemleri kullanılmalı.
Kişiye göre hazırlanmış bir beslenme programı diyabetlilerin sağlıklı ve kaliteli bir yaşam tarzı gösterebilmeleri için tedavinin temelini oluşturmaktadır. Özellikle Tip II diyabetliler için hazırlanmış iyi bir beslenme planı kan şeker seviyelerini normal düzeylerde tutmaları için önemlidir.
DİYETİSYEN
MELİKE ATLAS
