Bundan 12 yıl önce, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ilk defa Nahçıvan'a tarihi ziyareti sırasında özellikle belirtilmişdi ki, önemli bir husus, tabii ki, bizim bugünkü mezakerelerimizin ve görüşmelerimizin Nahçivan'da gerçekleşmiş olmasıdır. Bunun bir anlamı, önemli hususu vardır. Biraz önce kıymetli Cumhurbaşkanı`nın da ifade ettiği gibi, “tarihi buluşma, anlamlı bir görüş gibi değerlendiriyorum. Bu görüşmenin bölgemize ve dünyaya bir mesaj olduğuna inanıyorum.bu görüşmemiz, müzakerlerimiz bundan sonra da aynı kararlılık, aynı inançla devam edecektir. Bunun böyle anlaşılmasını istiyorum. Bu ziyaretimin Türkiye ile Azerbaycan arasındakı kardeşlik ilişkileri için güzel sonuçlar vereceğine, bundan sonraki dönemde ilişkilerimizin bir çok alanlarda daha da genişleneceğine, gelişeceğine inaniyor, sizlere hürmet ve saygılarımı ifade ediyorum”. Aynı görüşmede Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev bu görüşmenin Nahçıvan`da gerçekleşmesinin öneminine atıfta bulunarak belirtmiştir ki, Nahçıvan o bölgedir, o şehirdir, o cumhuriyettir ki, Türkiye ile Azerbaycan arasındaki tek kara sınırı buradadır. Nahçivan`ın gelişiminde, özellikle bu bölgenin 1990`lı yılların başında yaşanan buhranlı durumdan kurtulmasında Türkiye ile olan ilişkiler, köprünün yapımı ve tümüyle Türkiye`den alınan desteyin çok önemli rolü vardır. Bu gün ise ülkelerimiz arasında ilişkiler tüm alanlarda süratle gelişiyor. Biz bu gün tüm ikili konuların istikametlerini müzakere ettik. Tüm konuşulan konularda tutumumuz birdir, üst üste denk düşüyor. Siyasal ilişkiler süratle gelişiyor, bizim ekonomik imkanlarımız artıyor, biz birlikte dünya için çok önemli olan ve ülkelerimizi büyük ölçüde güçlendiren enerji projeleri hayata geçiriyoruz.
Ve 2020, 12 yıl önce Nahçivan toprağında ayak basan Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Nahçıvan toprağında müzakere ettiği konuların şimdi de aynı kararlılıkla, aynı inançla devam ettirildiğini bir daha kanıtladı. “Dilde, düşüncede, eylemde birlik” düşüncesi daha da güçlendi. Şubat`ın 25`i ikili anlaşmaların imzalanmasından sonra Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan alınan kararların Nahçivan`ı daha modern ve güçlü hale getireceğini belirtti: “Siyasal alanda özellikler önemli bir adım Nahçıvan ve Türkiye arasındaki demir yolu meselesidir. Bu, Nahçivan`nın gelişimi bakımından çok önemlidir. Bİr başka önemli adım ise Nahçivan`da sınıra kadar, aynı şekilde, Iğdır`dan da sınıra kadar doğalgaz boru hattını çekilmesidir. Böylelikle, takriben 160 kilometrelik boru hattının çekilmesi ile Nahçivan doğalgazla ilgili daha elverişli imkan elde edecek. Yani, hem İran`dan, hem de Türkiye`den destek almakla daha güçlü bir hale gelecek. Ben bu bakımdan bunu da enerji alanında hakikaten çok önemli buluyorum... Yarından itibaren altyapı çalışmalarına başlanılacak ve inşallah, bunu süratle sonlandırarak kısa zamanda burada doğalgazın nakline başlanacak” ...
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan`ın Azerbaycan`a ziyareti ve bu ziyaret kapsamında Nahçıvan`la ilgili alınan önemli kararlar Nahçivan medyasının da gendeminde yer almaktadır. Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Devlet Televizyon ve Radyo Yayımları Komitesi`nin başkanı Sahil Tahirli “Nahçivan için tarihi adım: Yeni doğalgaz ve tranzit demiryolu hatları” isimli köşe yazısında yazıyor: Bir gerçeğe de dikkat çekelim ki, 2019 yılında Türkiye ile ticaret hacmi takriben 4.5 milyar dolar olmuştur. Bu rakamın 2023`te yıllık 15 milyar dolara ulaşması hedefleniyor. Karşılıklı ticaret hacminin yükselen dinamizminde Nahçivan`ın kendine özgü payı vardır. Bir yıldan fazladır ki, Türkiye hükumentinin kararıyla Nahçivan`da üretilen 40-tan fazla ürün kardeş ülkeye gümrük vergisi olmadan ihrac ediliyor. Fikrimizce, 25 şubat 2020 tarihi Nahçivan için tarihi ve çok önemli bir gün gibi akılmızda kaldı. Bu kararların ışığında söyleyebiliriz ki, biz karşıda daha güçlü ve modern Nahçivan bekliyor. Ulaştırma aynı zamanda turizmdir. Turizm dediyimiz zaman akla gelen ilk yerlerden biri Nahçivan`dır. Biz kısa zamanda trenlerle Avrupadan, uzak Asya`dan Nahçivan`a gelen turistleri göreceğiz...”
Nahçivan Demiryolları LTD Müdürü Mahir Aliyevin “Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasındaki Kars-Iğdır-Aralak-Dilucu-Sadarak-Nahçivan-Culfa demiryolu projesine dair Mutabakat Zaptı” hakkında yaptığı yorumlar olduka dikkatçekicidir. Bakan, bu projenin uygulanmasının Nahçivan'ın ihracat potansiyelini artıracağını ve Özerk Cumhuriyeti bölgede önemli bir geçiş merkezi haline getireceğini belirtti. Bu proje Nahcivan'ı Çin, Avrupa ülkeleri ve Basra Körfezi ile birleştirecek. Bu, aynı zamanda “İpek Yolu'nun restorasyonu” demektir. Buna ek olarak, Nahçivan'ın ihracat potansiyeli bu projenin uygulanmasıyla önemli ölçüde artacaktır.
Evet, Kars-Iğdır-Nahçivan demiryolu hattı ve Kars-Nahçivan gaz hattının yapımı Nahçıvanlar için büyük bir müjde oldu. Nahçivan'da sosyoekonomik kalkınma yüksek düzeyde olmasaydı bugün bu mühüm kararların tartışılmayacağını belirtmek gerekir. Nahçivan dünyada kendi tavrını ortaya koymaktadır. Bundan sonraki yol ablukanı tamamen def etmekdir. Çünkü Nahçivan Azerbaycan'ın ayrılmaz bir parçasıdır. Türk dünyasının kalbinde yer almaktadır. İkincisi, Nahçivan Türk dünyasının birleşmesinde bir köprü oynar. Nahçivan, eski çağlardan beri Batı ve Doğu'yu birbirine bağlayan en eski İpek Yolu alanlarından biri olmuştur. Nahçivan stratejik oldukca önemlidir. Nahçivan'daki yaşanacaq olayların hemen komşu ülkeleri etkileyeceğini de söyleyebiliriz. Bu bağlamda Nahçivan uluslararası ilişkilerde önemli bir rol oynamaktadır. Büyük lider Haydar Aliyev söylemişdir: " Neyin bahasına olursa olsun, Nahçıvan'ın özerkliğini korumak gerekir" tesadüf değil. Bize-Nahçivan halkına bu hüsusda gösterdiği tüm yardımlar için kardeş Türk devletine minnettarız. Halklarımız arasındaki dostluk ve kardeşlik ilişkileri bitmez ve tükenmezdir. Hiç kimse, hiçbir güç bu birliği kıramaz. Gururla söylüyoruz ki bu dostluk daim ve sarsılmazdır. Dilimiz, dinimiz, isteğimiz birdir- kardeşlikdir, bütünlükdür.
Sara AZİMOVA
Gazateci, Azerbaycan, Nahçivan
