Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 2003-2019 yılları arasında Iğdır iline toplam 626.000.000 TL yatırım yapılmıştır. Bu yatırımlar kapsamında;
YAPIMI TAMAMLANAN VE İNŞAATI DEVAM EDEN TESİSLER:
2003 yılından bugüne kadar 3 adet sulama tesisi (Doğu Iğdır İletim Kanalı Yenileme, Iğdır Projesi Iğdır Ovası Sulaması Yenileme, Karakoyunlu Sulaması) tamamlanmış olup, toplamda 111.191 dekar arazinin daha uygun şartlarda sulanması sağlanmıştır. Böylece çiftçilerimize yıllık 58 milyon lira zirai gelir artışı sağlanmıştır.
Yapımı tamamlanan 19 dere ıslahı ile 58 adet yerleşim yeri ve 6.580 dekar arazi taşkınlardan korunmuştur.
Bu güne kadar 356 milyon lira harcanan Iğdır İçmesuyu Projesi kapsamında yapımı tamamlanan Iğdır İçmesuyu Arıtma Tesisi ile günlük 125.000 metreküp su arıtılarak, Iğdır İl Merkezine ait kısmı tamamlanan ve diğerleri de Ağustos 2019 sonuna kadar tamamlanacak olan 165 kilometre uzunluğundaki Iğdır İçmesuyu İsale Hattı vasıtasıyla projenin nüfus projeksiyonuna göre 350.770 kişinin ihtiyacını karşılayacak şekilde Iğdır şehir merkezine, Tuzluca, Karakoyunlu ve Aralık ilçelerine, Halfeli, Melekli, Hoşhaber beldelerine ve bunlara bağlı 70 köye yıllık 26,80 milyon metreküp içmesuyu temin edilecektir.
Yapımı tamamlanan 7 adet Hayvan İçmesuyu Göleti ile 250 bin metreküp su biriktirilmek suretiyle hayvanların içmesuyu ihtiyacı temin edilmiştir.
Kamulaştırma dahil 2019 yılı fiyatlarıyla 200 milyon liraya mal olacağı planlanan ve yapımı devam eden Tuzluca Ünlendi Barajının temelden yüksekliği 68 metre olup, 97,04 milyon metreküp su biriktirme hacmine sahip olup, Iğdır şehir merkezi, 3 İlçe, 3 Belde ve bunlara bağlı 70 köye yıllık 26,65 milyon m³ içme suyu sağlayacak, ayrıca proje yapımı tamamlanan 98.620 dekar zirai arazinin sulanmasına hizmet edecektir. Yüklenicinin mali acze düşmesi nedeniyle iş feshedilmiş olup, yeniden ihale edilmek üzere 2019 yılı ek yatırım programına teklif edilmiştir. Süreç devam etmektedir.
Yatırım programında yer alan ve 2019 yılı fiyatlarıyla 276 milyon liraya mal olacağı planlanan ve 2019 yılında ihale edilmesi planlanan Tuzluca Barajının temelden yüksekliği 47 metre olup, 195 milyon metreküp su biriktirme hacmine sahiptir. Tuzluca Barajı ile Aras Nehri üzerinde inşa edilmiş olan hidroelektrik enerji üreten baraj ve regülatörlerin dalgalı enerji üretimi regüle edilerek 705.300 da alana sahip Iğdır Ovasına düzenli sulama suyu verilecek, aynı zamanda yetersiz sudan dolayı sulanamayan arazilerin de sulanması temin edilecek ve Aras Nehri ile yan kollardan gelen rüsubat ötelenmiş olacaktır. Ayrıca enerji maksatlı olan Tuzluca Barajı ile yıllık 117,10 milyon kWh enerji üretilecektir.
27 milyon lira maliyeti olan ve yapımı devam eden Iğdır Ovası Sulaması 14A ve A10 Kanalı İkmali İnşaatı ile 4 000 dekar zirai arazinin sulanmasına hizmet edecektir. % 42 fiziki gerçekleşme sağlanmış olup, 1 500 dekar arazi sulamaya açılmıştır.
İşletme alınan 3 adet HES Tesisinin Kurulu gücü 23,02 MW, yıllık elektrik enerjisi üretimi ise 88 milyon kilovatsaat ‘tir. Kendi enerjimizi kendimiz üretiyoruz.
İnşaatı devam eden ve 33 milyon liraya mal olacak 3 adet taşkın koruma tesisi (Iğdır Aşağı Karasu Taşkın Koruma ve Sınır Güvenliği 1. Kısım, Tuzluca İncesu Köyü Taşkın Koruma Tesisi 2. Kısım ve Tuzluca Tezekçi Köyü Taşkın Koruma Tesisi) ile yerleşim birimlerimiz taşkına karşı daha emniyetli hale getirilecek ve arazilerimiz korunacaktır.
PLANLAMA VE PROJESİ DEVAM EDEN TESİSLER:
24. Bölge Müdürlüğü 2. Grup HİS Göletleri Planlama ve Proje Yapımı Mühendislik Hizmetleri kapsamında planlama ve proje yapımı devam eden Iğdır Tuzluca Aliköse Köyü Hayvan İçmesuyu Göleti ile 700 adet büyükbaş ve 2.000 adet küçükbaş hayvanın ihtiyacı olan İçmesuyu temin edilecektir. Planlama ve proje yapımı Ağustos 2019 sonunda tamamlanacaktır.
24. Bölge Müdürlüğü Gölet ve Sulamaları Planlama ve Proje Mühendislik Hizmetleri işi kapsamında planlama ve projesi devam eden Iğdır İlinde 5 adet gölet ve sulaması (Tuzluca Alibeyköy, Tuzluca Yağlı, Merkez Taşlıca, Tuzluca Göktaş, Tuzluca Bağlan) ile 9 milyon 250 bin metreküp su depolanarak, 17 bin dekar tarıma elverişli arazinin sulanması temin edilecektir. Bu 5 adet gölet ve sulamasına ait planlama ve proje yapımı 2019 yılı sonuna kadar tamamlanacaktır.
• Proje yapımı tamamlanan Tuzluca Ünlendi Barajı Sulaması ile 98.620 dekar zirai arazinin sulanması temin edilecektir. Proje hazırlama çalışmaları tamamlanmıştır. İşin inşaat maliyeti, 2019 yılı fiyatlarıyla 300 milyon liradır. Sulama tesisi yapıldığında, Tuzluca ilçesine bağlı 19 köyün arazileri bu sulamadan faydalanacaktır.
• Çalışmaları devam eden Iğdır İli Aşağı Aras Havzası Taşkın ve Rusubat Kontrolü Planlama Raporu ve Kati Proje Yapımı işi kapsamında, Iğdır İlindeki 220 adet yerleşim yeri taşkın yönünden irdelenecek ve taşkın riski olan yerleşim birimlerine ait taşkın koruma projeleri hazırlanacaktır. Planlama ve proje hazırlama çalışmalarının 2019 yılı sonuna kadar tamamlanması planlanmıştır.
• Çalışmaları devam eden Iğdır Ovası Yenileme Planlama Mühendislik Hizmetleri işi kapsamında, Aras Havzasında yer alan Iğdır Ovası Sulamasına ait Batı Iğdır Ovası, Doğu Iğdır Ovası ve Dilucu Ovalarına ait yer yer mevcut olan drenaj yetersizlikleri giderilerek ve hâlihazırda salma sulama yöntemi sulama olarak işletmede olan sulama tesislerinin günümüz şartlarının modern sulama tesislerine dönüştürülmesi yani rehabilitasyonu yapılacaktır. Çalışılan sulama alanı net olarak 619.000 dekar araziyi kapsamaktadır.
• Planlama ve proje safhasında olan 2 adet HES’in Kurulu gücü 30,20 MW olup, yıllık 152 milyon kilovatsaat elektrik enerjisi üretilecektir.
Mahmut DÜNDAR
DSİ 24. Bölge Müdürü
