Iğdır Barosu Başkanlığı'nın HSYK Kanun Değişikliğinin Anayasaya ve Hukuka Aykırı Olduğuna İlişkin Açıklamaları

    BASIN BİLDİRİSİ : Hükümetin ,Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kanununda değişiklik yapması ve buna ilişkin olarak Adalet Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu kanun tasarısı ,evrensel hukuk ilkeleri ve anayasaya aykırıdır.Anayasamız ,devlet erkini üç organ arasında paylaştırarak yasama,yürütme ve yargı arasında bir denge kurmuştur.Bu bağlamda yargı yetkisinin, Türk Milleti adına karar vermeye yetkili bağımsız mahkemeler tarafından kullanılacağı anayasal hükme bağlanmıştır.Yargı bağımsızlığı hukuki terminolojiye göre iki türlüdür.Dış bağımsızlık,iç bağımsızlık.Dış bağımsızlık dediğimiz,hiçbir kişi,grup ,zümre, yargı görevini yerine getiren hakimlere emir ,talimat veremez ve telkinde bulunamaz.İçe karşı bağımsızlık ,idarenin hakimlerin yargı görevine karışamaması,onların vicdani kanaatini etkileyecek herhangi bir yasal değişiklik,tüzük,yönetmelik çıkaramaması demektir.Son günler de hükümet yargının en önemli çatı kurumu olan HSYK kanununu ,anayasamızda var olan, hakimlik teminatı,idarenin eylem ve işlemlerinin yargı denetimine tabi olacağı ,hukuk devleti ve erkler ayrılığı ilkelerine açık açık aykırı olacak şekilde  değişiklik yapmaya çalışmaktadır.Iğdır Baro Başkanlığı olarak ,hukuka aykırı olan bu değişikliğin yasalaşması halinde ,ülkemizin yeni huzursuzluklara,kurumlar arası çekişmelere ve kamuoyunun yargıya olan güveninin ciddi şekilde zedeleneceğine,yargı içerisinde iç çekişmelere neden olacağını ifade etmek istiyoruz.           Bu açıklamalardan sonra kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla anayasaya ve hukuka aykırı kanun düzenlemelerini özet halinde belirterek sizlerle paylaşmayı uygun gördük.İşte hukuka aykırı kanun maddeleri;          Kanun teklifinde,bilgi ve görgülerini arttırmak,meslekleri ile ilgili staj ve araştırma yapmak amacıyla hakim ve savcıları yurt dışına gönderme yetkisi Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulundan alınarak Adalet Bakanlığı’na verilmiştir.Anayasamızın 140.maddesinin 3.fıkrasına göre,Hakim ve Savcıların meslek içi eğitimleri mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı esaslarına göre kanunla düzenlenir.Bu hükme rağmen Adalet Bakanlığı’na yapılması öngörülen yetki devri anayasamızda düzenlenen mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatı ilkesine aykırılık oluşturmaktadır.     Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatında,bağlı ve ilgili birimlerinde görev yapan hakim ve savcıların ,dış temsilciliklerde,uluslararası mahkemelerde görevlendirilmesi Bakan onayıyla,bunlar dışında kalanların görevlendirilmesi muvaffaktaları alınarak HSYK’nın izniyle yapılırken,kanun tasarısında muvafakatleri alınarak tümüyle görevlendirme yapma yetkisi Adalet Bakanlığı’na devredilmiştir.Hakim ve Savcıların dış temsilciliklerde,uluslararası mahkemelerde ,muvafakatleri alınarak Adalet Bakanlığı tarafından görevlendirilmesi Anayasanın 159.maddesinin 8.fıkarasıyla çelişmektedir.Zira Anayasanın 159.maddesinin 8.fıkrasına göre,HSYK ,adli ve idari hakim ve savcılarını atama ve nakletme yetkisine sahiptir.    Hakimve Savcıların meslek içi eğitimleri Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulunca yaptırılıyorken,kanun tasarısına göre meslek içi eğitimleri Türkiye Adalet Akademisince yaptırılması düzenleniyor.Anayasanın 140.maddesinin 3.fıkrasına göre;Hakim ve Savcıların meslek içi eğitimleri mahkemelerin bağımsızlığı ve hakimlik teminatına göre düzenlenirken,tasarıda düzenlenen yetki devri Anayasanın 140.maddesinin 3.fıkrasına aykırıdır.Zira Adalet Akademisi, Bakanlığın merkez teşkilatı içerisinde yer almakta ve özerk niteliği de bulunmamaktadır.    Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun yönetmelik ve genelge çıkartma yetkisi yeni tasarıyla Adalet Bakanlığı’na devredilecektir. Bu düzenleme Anayasanın 140.maddesine aykırıdır.Bu düzenleme yasalaşırsa kurulun çalışma sistemi tamimiyle Bakanlık kontrolüne geçecektir.         Bölge Adliye Mahkemesi Başkanı,Bölge Adliye Adalet Komisyonu Başkanıyken,Bölge Adalet Komisyonu başkanını belirleme yetkisi tasarıyla Adalet Bakanına verilmiştir.Bu düzenleme 5235 sayılı Bölge Adliye Mahkemelerinin kuruluş ve görevleri kanununun 42.maddesine ve Anayasanın  138.maddesinde düzenlenen mahkemelerin bağımsızlığı ilkesine aykırıdır.Çünkü Bölge Adalet Komisyonu Başkanının Adalet Bakanı tarafından belirlenmesi erkler ayrılığı ilkesine aykırıdır.    Tasarıyla ,Teftiş Kurulu Başkanı,başkan yardımcıları,genel sekreter,genel sekreter yardımcılarının, tetkik hakimlerinin,idari personelin,kurul müfettişlerinin görevi sona eriyor.Yine tasarıyla ,Daire başkanları vebaşkan yardımcılarının bu kuruldaki görevleri de sona eriyor.Bu düzenleme Anayasanın 9.maddesine,138.maddesine ve kuvvetler ayrılığı ve hukuk devleti ilkesine aykırılık oluşturuyor.          Tasarıyla Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun seçimle gelen üyelerinin,disiplin suçu nedeniyle,haklarında yürütülecek olan soruşturma ve kovuşturma yetkisi Genel Kuruldan alınarak Adalet Bakanına devrediliyor.Bu düzenleme yasalaşırsa kurul üyeleri yürütme organından bağımsız şekilde hareket edemeyeceklerdir.Bu düzenleme Anayasa’da yer alan Hakimlik teminatı yargı bağımsızlığı,hukuk devleti ve erkler ayrılığı ilkesine aykırıdır.        Tasarıyla genel kurul gündemini belirleme yetkisi Adalet Bakanlığı’na devrediliyor.Gündem dışı bir konunun görüşülme talebine ise yine Adalet Bakanı karar verecek.Bu durum anayasamızda düzenlenen yargı bağımsızlığı,erkler ayrılığı ve hukuk devleti ilkesine aykırıdır.        Tasarıyla Adalet Bakanı’nın ,disiplin soruşturmasıyla ilgili genel kurul toplantılarına katılma yasağı kaldırılıyor.Dolayısıyla bakan tek başına bu kararı tek başına verebilecek.Bu husus anayasamızda düzenlenen yargı bağımsızlığı,hakimlik teminatı ve erkler ayrılığı ilkesine aykırılık oluşturmaktadır.         Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu bünyesinde var olan 3 dairenin görev dağılımı ve üyeleri atama yetkisi ,tasarıyla Adalet Bakanına devrediliyor böylelikle hangi üyenin hangi dairede çalışacağına Adalet Bakanı karar verecek.Bu düzenleme yaşlaşırsa Anayasanın 159.maddesine,138.maddesine ve erkler ayrılığı ilkesine aykırılık oluşturacaktır.      İlk derece adli yargı adalet komisyonu başkanını atama yetkisi Adalet Bakanı’na devrediliyor.Bu tasarı yasalaştığı taktirde ilk derece adli yargı komisyonu bağımsız hareket edemeyecektir.      Kısaca özetlemeye çalıştığımız 52 maddelik kanun değişikliği tasarısının önemli kısımlarını siz değerli kamuoyuyla paylaşmaya çalıştık.Tasarı bu haliyle yasalaşırsa yargı bağımsızlığımız ciddi şekilde zedelenecektir.Bu bilinçle Hükümeti ve Adalet Bakanlığı’nı bu yasa tasarısını geri çekmeye çağırıyoruz.Yine sayın Cumhurbaşkanı Abdullah GÜL’ü bakanlar kurulunu toplantıya çağırarak bu yasa tasarısının yasalaşması halinde neticeleri konusunda kabine üyelerine uyarıda bulunmasını,bu değişikliğin ortak mutabakatla gerçekleşmesi konusunda telkinde bulunmasını kamuoyu adına   talep ediyoruz.Bu amaçla ,Baro Başkanlıklarını,Siyasi partileri,Sivil toplum örgütlerini bu tasarıya karşı tepki vermeye çağırıyoruz.22.01.2014    IĞDIR  BAROSU  BAŞKANLIĞI