Iğdır Gümrük ve Ticaret  Müdürlüğü ve Esnaf Sanatkârlar Odaları Birliği tarafından ortaklaşa olarak düzenlenen ahilik haftası törenle kutlandı.
              Hafta nedeniyle Kültür sarayında düzenlenen programda Ahilik haftası anlatıldı.
    Kültür Merkezinde yapılan kutlama programına açılış konuşmasını Iğdır Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Selahattin Artantaş yaparak şunları söyledi. “Ahilik(kardeşlik) anlayışı Ahilik arapça kelime olup kardeşlik anlamına gelmektedir. Bilindiği üzere; ahilik haftası kutlamaları, her yıl ülkemizin bütün illerinde, özellikle teşkilatımızın önemli destek ve katkıları ile başarılı bir şekilde yapılmaktadır. Tarihteki ilk türk cumhuriyeti olarak isimlendirilen ahilik; aynı zamanda toplumsal ve sosyal ihtiyaçlar çerçevesinde işleyen bir devlet sistemi olarak da isimlendirilmektedir.
    Ahilik: bir bey, aile veya aşiret hükmü olmaksızın, tamamen dini. Toplumsal, sosyal ve ticari ahlak kurullarının işletildiği, her kararın kurullarca alındığı ve uygulandığı bir devlet teşekküllüdür.
    13.yüzyıldan beri devam ede gelen güçlü ve sarsılmaz ilkeleri ile uygulandığı dönemlere damgasını vuran. Pek çok halka. Ülkeye ve medeniyete örnek olan ve örnek alınan ahilik; bu yıl en etkili ve geniş bir biçimde sayın başbakanımızın da özel katılımı ile genel başkanımız, federasyon başkanları ve birlik başkanlarımızın’da beraberliğinde 28 eylül 2013 cumartesi günü kırşehir’de kutlanacaktır.” dedi.
    Iğdır Ticaret Müdürü Kenan Güneş’de Ahiliğin temel ilkeleri konulu sunum yaptı. Güneş, Ahiliğin temel ilkeleri;  Ahilik halka dönük bir kurumdur. Kendi ticaret çıkarını diğer meslektaşlarından üstün tutmayan kişi mutluluğu halka hizmet edip yararlı olmakta arar. Belli bir süre bir iş basamağında kalarak olgunlaştırman yamak, çırak, kalfa, usta kurmayı ve bu basamaklarda baba-evlat ilişkisi gibi öğrenciye candan bağlanmak suretiyle sanatı, sağlam ahlaki ve mesleki temellere oturtmayı amaçlar.  Esnaf  sanatkarlıkta önemli bir sorun olan tüketici çıkar ilişkilerini birbiriyle sürtüşmeye düşmeyecek şekilde ayarlar.  İşe  saygı ve çalışkanlık, yardımlaşma ve haksızlığın cezalandırılması da ahilik kurumunun temel ilkeleri arasındadır. Ahilik geleneğine göre bir ahinin alnı açık olmalı, Eli açık, cömert,yardımsever olmalı, Sofrası,kapısı açık olmalı,nesi varsa misafiriyle paylaşmalı, Dilini yalandan,gıybetten,iftiradan bağlamalı, Gözünü ayıp aramaktan,elini haramdan bağlamalı, Belini bağlamalı, kimsenin namusuna göz dikmemeli, Böyle güzel ilkelerle var olmuş olan ahilik kurumumuz ahiliğin insana değer verdiğini,dayanışmayı özendiren, ve adeleti amaçlayan temel ilkelerindendir insanlığın ortak erdemleri olan sîvgi, bilgi, dostluk, adalet ve dayanışma gibi değerlere önem vermektedir, “dedi.
    Dahasonra Iğdır Ünüversitesi Öğretim Üyesi Arslantürk Akyıldız, tarafından “Ahiliğin Sosyo Ekonomik Yönleri” konulu sunumunu yaptı.
    Öğretim Görevlisi Akyıldız, “Kültürümüzün önemli yapı taşlarından biri, Ahilik’tir. Ahilik, Anadolu’muzda Ahi Evran tarafından kurulmuş bulunan ve temelinde ahlaki ilkelerin bulunduğu bir esnaf teşkilatıdır.  Dîvânu Lugâti’t-Türk, “cömertlik” olarak tanımlar, Ahiliği; Türkçe “akı”dan türemesinden dolayı... Kelime kökeni itibariyle Arapça, “kardeşim” anlamına gelir. Sûfi menşelidir. Ahi Galip Demir, şöyle tanımlar Ahiliği: “Kendine istediğini, önce başkalarına isteyendir.” Şehirlidir, Ahiler  Tarihi süreç içerisinde Türk sosyal hayatını derinden etkileyen ve varlığını asırlarca sürdürebilen sivil örgütlerin başında Ahilik teşkilatı gelir. Ahilik bir hayat felsefesi niteliğinde oluşu sebebiyle kültürel alanı oluşturan bütün dinamikleri etkilemiş,ferdin ve toplumun iktisadi, siyasi ve sosyal hayatını etkilemiştir
    Azerbaycan’ın Hoy kasabasında 1171 yılında doğan, bu bölgede birçok bilginden eğitim aldıktan sonra Ahmet Yesevi’nin öğrencilerinden de feyz alarak Anadolu’ya gelen Ahi Evran, önce Kayseri’ye yerleşerek burada Konya’daki Anadolu Selçuklu hükümdarı ile yazışmalar yapıp izin almış ve 32 esnaf grubundan oluşan bir esnaf birliği ve sitesi kurmuştur.
    Kendisi debbağ olan Ahi Evran, sadece bir esnaf değil, aynı zamanda tıp, siyaset, din ve felsefe gibi birçok konuda üst düzey bilgi sahibi olan ve bu konularda 20 civarında eseri bulunan büyük bir şahsiyettir.. Bu büyük bilgin, aynı zamanda çok iyi bir stratejist ve savaşçıdır. Nitekim Anadolu’nun Moğollar tarafından işgali sırasında bu esnaf teşkilatı mensuplarını çok iyi bir şekilde teşkilatlandırarak Kayseri’yi çok iyi savunmuştur.
        Ahilik, her şeyden önce bir esnaf teşkilatı  olduğu için, özellikle esnafın eğitimiyle ilgilenilmiş, “iyi insan, iyi esnaf” felsefesiyle çalışmışlardır. Bugünkü çıraklı eğitim merkezlerinin ilk çekirdeği, Ahilikteki çırak eğitimiyle başlatılmıştır. Çıraklar, 10 yaşından itibaren eğitim altına alınmış ve ustasına itaatten, insanlara iyi davranmaya, işini iyi yapmaktan hem halka, hem Hakk’a sorumlu olmaya kadar her konuda iyi yetiştirilmişlerdir. Çıraklığını tamamlayan genç, yapılan sınavdan sonra kalfalığa, buradaki eğitiminin ve sınavın ardından da ustalığa yükseltilirdi. Usta olan kişi, yaptığı işin bütün “püf noktalarını” öğrenmeden dükkân açmasına izin verilmezdi. Dükkân açmanın izne bağlı olması, üretim fazlalığı yoluyla tüketim çılgınlığına sebep olmamak içindi. Dükkân açana, Ahi ortak sandığından yardım edilir ve takımı tezgâhı bu ortak sandıkla kurulurdu.
    Ahiliğin en fazla önem verdiği konuların başında ahlak gelirdi. Hem genel ahlak kuralları hem de iş ve meslek ahlakı, Ahiler için adeta bir ibadet ciddiyetiyle uygulanan kurallardı. Bunu sağlayan kurallar Ahi Evran’ın şu öğüdünde bulunmaktadır: “Elini, kapını, sofranı açık tut; dilini, belini, gözünü bağlı tut.” Bu genel ahlak kuralları, cömertlik ve kardeşlik ilkelerine göre kurulmuş Ahiliğin adeta ana yasasıydı. Meslek ahlakına da büyük önem veren Ahi Evran, kalfalıktan ustalığa yükselenleri şed, yani kuşak bağlarken şu öğütlerde bulunmuş ve bu öğütler, yüzyıllar boyunca Ahilikte her şed kuşatma töreninde söylenmiştir: “Harama bakma, haram yeme, haram içme. Doğru, sabırlı, dayanıklı ol. Yalan söyleme. Büyüklerden önce söze başlama. Kimseyi kandırma. Kanaatkâr ol. Dünya malına tamah etme. Yanlış ölçme, eksik tartma. Kuvvetli ve üstün durumda iken affetmesini, hiddetli iken yumuşak davranmasını bil ve kendin muhtaç iken bile, başkalarına verecek kadar cömert ol.”
    Bu öğütlere dayanarak Ahilikteki meslek ahlakının kuralları da şöyle sıralanabilir: Eğitimli ve bilgili olmak, rastgele ve plansız değil, planlı ve programlı-yöntemli çalışma, dayanışma, kanaatkâr olmak, üretimin dayanıklı olmasına gayret etmek, tüketicinin haklarına riayet etmek, doğru ve dürüst olmak.
    Ahîlik, 13. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar Anadolu’daki esnaf ve sanatkâr birliklerine verilen birİsimdir . Ahilik birliği, köylere kadar yayılan örgütleriyle, millî birliği ve bütünlüğü, sosyal dayanışma ve yardımı temel ilke olarak benimseyen, dostluk ve kardeşlik havası içinde, toplumsal ahlâk kurallarına sıkı sıkıya bağlı, millî bir toplum kurmayı amaçlayan, yurt ekonomisinde temel ihtiyaç maddelerini en kaliteli, en ucuz biçimde üretmeyi öngören millî
bir örgüt biçimi idi.
    Yaşamak için yaşatmanın gerekliliğine inanılan ahilikte, her fert toplumun bir parçası  olarak kabul edilmiş ve bir insanın rahatsızlığının bütün toplumu rahatsız edeceği düşüncesi daima hâkim olmuştur. Komşusu aç iken tok yatanın ağır bir dille suçlandığı bu düşünce sisteminde, sosyal adalet ve dayanışmanın önemli bir yeri bulunmaktadır.
    13. yüzyılda ortaya çıkmış olan ahilik; Anadolu Selçuklu devletinin son dönemlerinde sosyal düzenin sağlanmasında ve Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda etkin olmuş, manevi harcını oluşturarak günümüzdeki kooperatif, sendika, sigorta ve bankaların fonksiyonlarını yüklenen ve özellikle İslami iş ahlâkını yayan ve benimseten bir kurum ve teşkilat olmuştur. Doğruluk, dürüstlük, yardımlaşma ve toplumsal dayanışma, sosyal adalet ile iş ve meslek ahlakının esas alındığı, İslam ahlâkı çerçevesiyle, Türk milletinin tarihinden ve sosyal-kültürel geçmişinden izler taşıyan bir halk birliğini temsil etmiştir.
 
    Ahilik, tespit etmiş olduğu hedefe, sağlam bir teşkilatlanma modeli yanında, köklü bir eğitim sistemi ile ulaşmaya çalışmıştır. Esnaf ve sanatkârlara işyerlerinde yamak, çırak, kalfa ve usta hiyerarşisine göre mesleğin incelikleri öğretilmiş, kabiliyetli çırak, kalfa ve ustaların elinden tutularak medreselerde eğitim görmeleri sağlanmış ve gerektiğinde kendilerine Orta Sandığı’ndan maddî destekte bulunmuştur. Bu hususiyetinden dolayıdır ki Ahilik âdeta usta yetiştiren bir okul özelliğini kazanmıştır.
    Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda ve gelişmesinde önemli rol oynayan Ahiler, imalat ve ticarete verdikleri önemle ekonominin büyümesine, eğitime verdikleri önemle de bilimin gelişmesine büyük katkı sağladılar. Ahilik sisteminde eğitim, Farâbî, İbnî Sina, Fahrettin Râzî ve Ahi Evran çizgisinde gelişmiştir. Ahilik tespit ettiği hedefe, sağlam bir teşkilatlanma modeli yanında, köklü bir eğitim sistemi ile ulaşmaya çalışmıştır. Ahiler, eğitimi hayat boyunca devam eden bir süreç olarak görmüşlerdir.
 
    Esnaflığı ve sanatkârlığı “dosdoğru” yapmayı  öğütler, Ahilik. Çünkü güvensizliğin yaygınlaştığı  bir toplumda, adına “toplumsal dayanışma” dedikleri şey gerçekleşmez.
    Ahilik Türklerin Anadolu’ya kök salıp, yerleşik hayata geçişlerinde çok önemli bir rol üslenmiştir. Yarı göçebe hayat tarzı yerine çağın gereği olarak yerleşik hayata geçiş gerekiyordu. Ahilik bu süreçte toplumsal ahengin, üretimin, dayanışmanın ve güvenliğin tesisinde toplumsal bir görev üslenmiştir.
    Bu gün dolayısıyla bütün esnaf ve sanatkarlarımızı kutluyor, hayırlı ve bol kazançla birlikte toplumsal sorumluluk bilincinin yaygınlaşmasını diliyorum. Ahi Evran bu prensiplerle yola çıkmıştır..
  
       Programda İl Merkezindeki İlköğretim okulları arasında düzenlenen Resim, Kompozisyon dalında dereceye girenlere ödülleri Iğdır Valisi Ahmet Pek, İl Emniyet Müdürü İbrahim Karadağ, İl Jandarma Komutanı Erdem Yılmaz, tarafından verildi. Halkoyunarı ekiblerinin gösterilerinin ardından yemek ikramıyla son buldu.
    Törene esnaflar ve protokol üyeleri katıldı.

Tweet