Bu makaleyi yazmaktaki maksadım: Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın siyasi ve sosyal işlerinden sorumlu yardımcısı tarih profesörü Ali Hasanov’un “Xocalı Soykırımı: Sebepleri, Neticeleri ve Beynelxalq Alemde Tanınması ve Azərbaycanlılara Karşı Etnik Təmizləmə və Soykırım Siyasətinin Mərhələləri” adlı kitaplardır.

 

Bu kitaplar Hocalı Soykırımı’nın 25. yılına atfedilerek yazılmış olup, Hocalı Soykırımı’nın sebeplerini, neticelerini ve uluslararası arenada tanınması için yapılacak çalışmaların bütününü Türk okuyucularıyla paylaşmaktır. Çünkü en az 150 yıldır Azerbaycan ve Türk halkları Ermenilerin hedefindedir. Ermenilerin saldırganlığını, vahşetini ifşa etmek için yapılacak olan çalışmaları tespit, onların asılsız iddialarını çürütmek için çok detaylı bilgilere ihtiyacımız vardır.     Bunun için her iki ülkenin de ilmi çalışmalar yapması gerekir.     
Hakkında söz ettiğimiz her iki yayında 19. yüzyılın sonlarından başlayarak Azerbaycanlılara karşı Ermeni milliyetçileri tarafından maksatlı olarak hayata geçirilen etnik temizleme, soykırım ve saldırganlık siyasetinin ve Ermenilerin Azerbaycan topraklarına yerleşmelerine dair gerçekler  ayrı ayrı ele alınarak tahlil ediliyor. 
Azerbaycan, Türk, Rus, İngiliz, Fransız, Çin, Alman ve Arapça olarak sekiz dilde okuyucularla buluşan her iki eserde ele alınan konu; bundan 25 yıl önce Hocalı’da yapılan soykırımın insanlığa karşı yapılan en büyük suçlardan birisi olduğunu ispatlamaktadır.
Bu soykırım tarih boyu hatırlanacak ve asla zihinlerden silinmeyecek Xatın,   Ruanda, Srebrenitsa, ve Holokost kadar dehşetli facialardan geri kalmıyor. Evet, her ne kadar üzülsek de Hocalı Soykırımı yapılmıştır. Ne yazık ki yeni soykırımlar yapmak düşmanın başlıca maksadı ve hedefidir. Bunun için hep fırsat aranmakta ve bulunan fırsatlar ise acımasızca değerlendirilmektedir.
Şunu kesinlikle söyleyebilirim ki “Xocalı Soykırımı: Sebepleri, Neticeleri ve Beynelxalq Alemde Tanınması ve Azərbaycanlılara Karşı Etnik Təmizləmə və Soykırım Siyasətinin Mərhələləri” adlı kitaplar Azerbaycan’ın haklı sesinin tüm dünyada duyulmasında önemli bir rol oynayacaktır.
“Xocalı Soykırımı: Sebepleri, Neticeleri ve Beynelxalq Alemde Tanınması” adlı kitap 20. yüzyılın sonunda Ermenistan’ın Azerbaycan’da toprak iddiaları ve zorba saldırganlığı ile 1988 ile 1993 yılları arasında Azerbaycanlılara karşı etnik temizleme ve soykırım siyasetinin ilmi kaynaklara dayanarak araştırır. Özellikle 20. Yüzyılın sonunda Ermenilerin Hocalı’da yaptıkları soykırım insanlığa karşı yapılan en ağır cinayetlerden birisidir.  Kitapta 1992 yılının Şubat ayının 26’ sında  Ermenistan silahlı kuvvetlerinin  Hocalı şehrini işgal ettiği zaman silahsız Azerbaycanlılara karşı yapılan vahşilikler dış kaynaklarda da geniş bir şekilde yer almıştır. 
“Azərbaycanlılara Karşı Etnik Təmizləmə və Soykırım Siyasətinin Mərhələləri” adlı kitapta Ermeni milliyetcilerinin zorba siyasetleri neticesinde 20 asırda Azerbaycanlıların dört defa soykırıma ve etnik temizliğe maruz kaldığı ilmi belgelere dayanılarak tahlil edilmektedir. (1905-1906, 1918-1920, 1948-1953, 1988-1993 tarihleri arası)  
İlmi araştırmada Ermeni milliyetcilerinin toprak talebi, Azerbaycanlılara karşı ortaya koydukları terör, etnik temizleme ve soykırım siayasetinden söz edilir. Yayında 1918-1920 yılları arasında Ermeniler tarafından Quba, Şamaxı, Şuşa, İrevan,Zengezur, Ordubad ve Kars’ta yapılan soykırımlar neticesinde binlerce insanın öldüğü resmi belgelerle  anlatılmaktadır.
Kitaplarda yabancı dillerde Azerbaycan tarihinin ayrı ayrı devirlerine dair belgeler ve haritalarla beraber Ermenistan, Azerbaycan ve Dağlık Karabağ anlaşmazlığının çözülmesi ile ilgili BMT ‘nin (Birleşmiş Milletler Teşkilatı) kabul ettiği kararlar, Ermenistan silahlı kuvevetleri tarafından Azerbaycan’ın işgal edilmiş toprakları hakkında bilgiler ve fotoğraflar yer almaktadır. 
Bu kitapların tanıtımı Şubat ayında Bakü’de yapıldı. Düzenlenen törende konuşan Türkiye’nin Bakü büyükelçisi Erkan Özoral Ermenilerin hem Anadolu’da hem de Azerbaycan’da soykırım yaptıklarını söyleyerek: bu soykırımın 20. yüzyılın başında, ortalarında ve sonunda yapıldığını belirtti. Ona göre; Ermenilerin hedefi bütün Türkleri öldürerek büyük Ermenistan’ı kurmaktı. Batılı devletlerin bu konuda verdikleri söze inanarak her yerde cinayetler işlediler. Ancak Ermeniler hiçbir zaman emellerini gerçekleştiremeyeceklerdi.
Her iki eserde de özellikle yabancı yayınlarda tarihi belgelerin ve gerçeklerin açıklanması hem de yabancı dilde yayın yapan  internet sayfalarından faydalanılması, Azerbaycan tarihinin ilmi esaslar çerçevesinde öğrenilmesi bakımından oldukça önemlidir.
Azerbaycan halkının uzun yıllar boyunca maruz kaldığı Ermeni tecavüzü, etnik temizleme, kanunsuz sınırdışılarla ilgili bilgilere ihtiyacın daha fazla duyulduğu bu zamanda, yeni hedeflerin belirlenmesine, yeni olayların sistemli bir şekilde öğrenilmesinin temelini koyan bu eserlerin Azerbaycan, Rus, İngiliz, Fransız, Çin, Arap ve Türk dillerinde takdim olunması takdire şayan bir davranıştır.
Hocalı Soykırımı ve 20 Yanvar faciası, 31 Mart Soykırımı  günü nedeniyle Azerbaycan’ın her yerinde olduğu gibi dış ülkelerdeki diplomatik temsilciliklerde , diaspora teşkilatımızda ve ayrı ayrı ülkelerde faaliyet gösteren Sivil Toplum Kuruluşlarında çeşitli merasim ve toplantılar düzenlenmekte, basın bildirileri yayınlanmaktadır.
Takdim olunan bu kitaplar alınan bu tedbirlere ait basın bildirilerinin hazırlanması, diplomatlarımızın dış ülkelerde yapacakları konuşmaların yönlendirilmesinde geniş bilgi kaynağı içermektedir. Ayrıca Dağlık Karabağ ile ilgili düzenlenen tartışma programcıları ve diplomatik temsilciliklerimize başvuran araştırmacılar için önemli bir belgedir. 
Yabancı diller için ilmi tercüme çalışmaları AZERTAC’ın çalışanlarından Nazım Xıdırov, Nadir İsmayılov, Feremez Bağırov, Selahet Yusifov, Şıxeli Eliyev, Elçin Qedirov, ve Azad Ağaoğlu tarafından yapılmıştır.
Her iki kitabın çıkarılmasına sebep olan Azerbaycan Devlet Enefermasyon Acentesi (AZERTAC) baş direktörü Aslan Aslanov ve ilmi redaktörü siyasi ilimler doktoru Elçin Ehmedov’dur.
Kitaplardaki bu ilmi çalışmaların Azerbaycan versiyonunu AZERTAC’ın http://azertag.az/xeber/1038777;http://azertag.az/xeber/1046396 linkini tıklayarak görebilirsiniz.
    Dk. Sabir Şahhtaxtı AZƏRTAC-ın Türkiyə təmsilçisi

 

Tweet