BİR DEPREMİN ARDINDAN “06 Şubat 2023”

Son Haberler

BİR DEPREMİN ARDINDAN “06 Şubat 2023”
Tarih : 2023-02-15

Tüm Yazılar

Ziya Zakir ACAR

BİR DEPREMİN ARDINDAN “06 Şubat 2023”

Yüzyılın en büyük felaketlerinden biri olarak gösterilen Kahramanmaraş Depremi üzerinden sekiz gün geçti. Merkez üssü Kahramanmaraş’ın yanı sıra Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya ve Hatay’ı etkileyen bu korkunç afet, ardında yarası sarılmaya muhtaç yüz binlerce insan bıraktı. Bizler de gözyaşları içerisinde ekranlardaki gelişmeleri takip ettik ve ediyoruz. Yardımlarsa depremin ilk gününden itibaren başlamıştı bile. Sosyal medya üzerinden koordine olan ekiplerle de bir araya geldiler, Başta Devletimiz olmak üzere birbirinden cömert insanların ellerindeki imkânları nasıl seferber ettiklerine şahitlik ettik. Yaşanan acılar karşısında yaşaran gözlerimiz, bir kez de ülkemizin merhametli insanları sayesinde umutla doldu.

Başta Büyük Devletimiz, Yetkililer, STK’lar, vatandaşlar olanca hızlarıyla bölgeye intikal etse de ne yazık ki on ilde hep birden ağır kayıplar yaşandı. Yardım ekipleri ile birlikte bölgeye koşanlar, arabasına atlayıp enkaz kaldırmaya gidenler dışında gidemeyenler de kendi şehirlerinde adeta seferberlik ilan edenler, Karınca kararınca, herkes gücünün yettiğince depremin açtığı yaraları sarmaya çalışıyor. Kimi bulduğu işe yarar eşyaları torbalara doldurup yardım toplama merkezlerine koştu, kimi büyük bir cömertlikle mağazalardan, marketlerden satın aldığı ürünleri göndermeğe çalıştı. Bazı vatandaşlarımız maddi ve nakdi yardım yaparken bazıları da kar kış demeden Kızılay Kan Bağışı Merkezleri önünde uzun kuyruklarda bekleyerek kanıyla destek oldu bu seferberliğe.

Sosyal medyadan gördüğümüz, bir sağlık çalışanımızın üç aylık bebeğini bırakarak hem deprem bölgesine görevini yerini getirmeye hem de enkaz altında çıkan bebeklere sütannesi olmaya koşması. Gün sonunda deprem bölgesine aşevinden dağıtılan bir sıcak çorba, soğuk kışta enkazdan bir yakını çıkar diye bir battaniye sarılmış bekleyenlere kadar, 10 yaşında bir çocuğun oyuncak arabasıyla birlikte gönderdiği mektup da depremzedelerin içini ısıttı. Birkaç ay önce babasını kaybeden bu miniğin yazdığı mektup tüm seferberliğin özeti gibiydi: “Bu notu unutma, biz arkandayız, sakın korkma.”

Her şehirde, her ilçede neredeyse birden fazla noktada depremzedeler için yardım toplama merkezleri oluşturuldu.

“Bu kara kışta ısınmaya ihtiyaçları var. Kiminin duası, kiminin iş gücü, kiminin parası. Böyle bir dayanışma içerisinde ” Türkiye…

Kahramanmaraş ve diğer dokuz ilde canla başla yardıma koşanların arasında kardeş milletlerden dostlarımız da var. Kardeş Azerbaycan..

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in hükümete verdiği talimat gereği, çadır ve tıbbi malzemelerden oluşan yardım uçakları ve kurtarma ekipleri kısa sürede deprem bölgesine gelmeleri… Son yüzyılın en büyük depremlerinden birini yaşayan Türk Milleti, Dünya “Seninleyiz Türkiye” dedi. Kardeş ülke Azerbaycan’da afetin ilk saatlerinden itibaren Türkiye’nin yanındaydı. Bakü’de çekilen bir fotoğraf ise Azerbaycan halkının Türkiye’nin yanında olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. “Eski arabasına yatak yorganını yüklemiş, Türk Bayrağını da asmış bir Azerbaycan Türk’ünün Deprem Bölgesine gidişinin görüntüsü”…

Dünya’nın kabuğu “levha” adı verilen iç içe geçmiş ama aslında birbirinden ayrı parçalardan oluşur. Bu levhalar sıklıkla hareket etmeye çalışır ancak birbirine değen diğer parçaların baskısı sonucu bunu başaramaz. Ancak bazen bu levhalardan birinin üzerindeki baskı birikir ve daha sonra bu basınç enerji olarak yüzeye çıkar. Bu enerji yüzeyi hareket ettirir; yani deprem yaratır. Son olayda Arap levhası kuzeye doğru hareket ederek Anadolu levhasına baskı yaptı. Bu levhalar arasındaki itme gücü ve baskı, geçmişte de çok ciddi sarsıntılara yol açmıştı.

13 Ağustos 1822’de aynı bölgede, aynı fay hattı üzerinde 7,4 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmişti. Sadece Halep’te 7 bin kişi; toplamda yaklaşık 20 bin kişi hayatını kaybetmişti. Doğu Anadolu Fay hattı, “doğrultu atımlı” bir fay hattı. Bu tip fay hatlarında sert kaya blokları birbirlerine dikey bir hat üzerinde baskı uygular ve nihayetinde baskıya dayanamayan bir blok yatay olarak harekete geçer. Bu da öyle bir gerilim yaratır ki; deprem meydana gelir.

ABD’nin California eyaletindeki San Andreas fay hattı, dünyanın en bilinen doğrultu atımlı fay hatlarından biri. O kadar uzun süredir sakin ki; felaket yaratacak bir depremin çok yakın olabileceği tahmin ediliyor.

Kahramanmaraş depreminde ise bu kırılma, çok da derin olmayan bir yerde meydana geldi. İngiltere’deki Open Üniversitesi’nden jeofizikçi David Rothery, “Aynı büyüklükteki bir deprem yüzeye ne kadar yakın olursa o kadar büyük etki yaratır” diyor.

Binaların yeterince dayanıklı olmaması da çok sayıda kişinin hayatını kaybetmesinde etkili oldu

AFAD depremin merkezini Doğu Anadolu Fay hattı üzerinde, Gaziantep’in 26 kilometre doğusundaki, Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesi olarak açıkladı. Ancak etki alanı bundan çok daha geniş oldu; deprem Kıbrıs, Lübnan, Irak, İran ve Suriye’de de hissedildi. Türkiye’nin kuzeyinde ve batısında da yer yer hissedildi

20. yüzyıl boyunca Doğu Anadolu Fay hattı çok az sayıda büyük deprem üretti. ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi’nin verilerine göre 1970’ten bu yana bölgede 6’dan büyük sadece üç deprem meydana geldi.

Dünya genelinde bir yıl içerisinde 7’nin üzerinde meydana gelen deprem sayısı 20’yi geçmiyor. Bu da Pazartesi arka arkaya meydana gelen 7’den büyük iki depremi bir hayli olağandışı kılıyor. 2016’da İtalya’da meydana gelen 6,2’lik depremde 300 kişinin öldüğü düşünüldüğünde, Londra College Üniversitesi Risk ve Felaket Önleme Enstitüsü’nden

Joanna Faure Walker, Türkiye’de meydana gelen depremin 250 kat daha fazla enerji ortaya çıkardığını söylüyor:

“Son 10 yılda bu büyüklükte sadece iki deprem görüldü, bir önceki 10 yılda da bu şiddette dört deprem meydana gelmişti.”

Ve bu depremlerin ikisi aynı gün, Pazartesi günü aynı ilde yaşandı. Bugüne kadar dünyada görülen en büyük depremler 2011’de Japonya’da meydana gelen ve ardından ciddi tsunami dalgaları yaratan 9 büyüklüğündeki deprem ile 1960’ta Şili’de meydana gelen 9,5 büyüklüğündeki depremdi.

Sabır ruhun bir melekesidir, güzel bir huydur. Tahammülü zor ve nefse ağır gelen şeylere katlanmak ancak sabır ile olur. Bir hakkı müdafaa ve muhafaza etmek için gösterilen sebat, sabretmekle mümkündür. Hayatta elde olmadan başa gelen ve insana büyük elem ve keder veren bela ve musibetlere karşı koyabilmek ve bunların üstesinden gelebilmek için sabırlı olmak ve sabretmeye alışmak lazımdır.

Ancak bir gerçek de vardır ki; yaptığın işi doğru ve kurallara uygun yapmak lazımdır. Eğer o iş ilimsiz ve ihlassız ise güzel olması imkânsızdır. İhlas, yalnız Allah rızası için yapmak demektir. Bir kimsede ilim veya ihlastan biri yoksa yapılan iş kıymetsizdir.

İnşaatların çöküş sebepleri bir zincir halkası gibidir. Bir inşaatta tek bir şeyin eksik veya düzensiz oluşu ilk depremde binayı oldukça sarsar ve binaya çok zor anlar yaşatır.

Eksik malzeme kullanımı da inşaatların çöküşünde ki bir diğer sebeplerden bir tanesidir. İnşaatın yapıldığı yerin sağlamlığı kontrol edilmeli ve bataklık var ise mutlaka kurutulmalıdır. Zeminin temelleri sağlam atılmadığı zaman inşaatların çökmesi kuvvet ve muhtemeldir. Bir inşaat alanı için belirtilen kat iznin dışına çıkarak kaçak kat çıkılması da inşaatın çökmesindeki temel nedenlerden bir tanesidir. Bu tarz durumlara engel olunmak için mutlaka devlet denetiminin altında olunması gerekir.

İnşaatı yaptıran kişinin bilgi ve birikimsizliği ile işlerde kolaya kaçmak istemesi de sebeplerden bir tanesidir. İnşaat sahibi inşaat alanında bir tecrübesi yok ise eğitimini almadı ise hiç bir şekilde inşaat işine karışmamalıdır. Mutlaka deneyimli elemanlar ile çalışarak yanında mühendisler ve mimarlar bulundurmalıdır. Küçük bir inşaat da bile durum böyle olmalı ve inşaatlarda ki çöküntülerin önüne geçilmelidir. İnşaat sahibi duyarlı olup kazanacağı parayı ikinci planda tutarak ilk önceliği her zaman kaliteli iş olmalıdır. Aksi takdirde

kazanılacak paranın arttırılması için malzemeden kaçmak inşaat sahibi için sorun teşkil etmez. Böyle bir durumda birçok insanın hayatını kaybetmesine neden olabilir.

Kahramanmaraş ve dokuz ilimizde yaşanan depremin acıları yüreklerimizi, damarlarımızı parçaladı. Ölenlerimize Allah’tan rahmet diliyoruz. Yaralılarımıza acil şifalar ve sabırlar Yüce Rabb’imiz’ den temenni ediyoruz. Büyük Türkiye’m Başın Sağ Olsun. Gün Birlik Zamanı…